Myśli samobójcze są myślami lub impulsami dotyczącymi odebrania sobie życia. Mogą przyjmować różne formy – od przelotnych myśli o śmierci, po szczegółowe plany samobójcze. Najczęstszym ich powodem jest brak siły do życia oraz ogromna chęć odczucia ulgi od bólu emocjonalnego i psychicznego. W obliczu myśli o samobójstwie, wiele osób czuje się zagubionych i bezradnych. Ważne jest, aby pamiętać, że takie myśli nie definiują wartości naszego życia i zawsze istnieją sposoby, aby sobie z nimi poradzić.
W Polsce z powodu odebrania sobie życia ginie rocznie x2,6 więcej osób niż w konsekwencji wypadków drogowych. Według danych Komendy Głównej Policji, w 2022 roku, zanotowano około 5,000 samobójstw. W tym samym roku w wyniku wypadków drogowych zginęło około 1,900 osób. Ważne jest ograniczenie zachowań samobójczych między innymi poprzez budowanie w społeczeństwie świadomości problemu oraz wprowadzanie interwencji kryzysowej, gdy jest to niezbędne.
Myśli samobójcze nie muszą być równoznaczne z posiadaniem zaburzeń psychicznych, natomiast mogą być jednym z objawów takich zaburzeń. Ryzyko odebrania sobie życia jest jednym z najistotniejszych problemów we wszystkich rodzajach depresji. Istnieją różne przyczyny podjęcia się próby samobójczej, natomiast badania pokazują, że około 50-90% osób, które decydują się na próby samobójcze to osoby znajdujące się w trakcie epizodu depresji lub w fazie zdrowienia (Holma i in., 2010; van Praag, 2005).
Myśli samobójcze pojawiają się niejednokrotnie u osób będących w kryzysie emocjonalnym, doświadczających trudnej sytuacji życiowej lub zaburzeń psychicznych. Zarówno u osób dorosłych, ale także u dzieci i młodzieży.
Dziecko również może doświadczać myśli samobójczych i chęci targnięcia się na własne życie. Na intensywność oraz częstotliwość występowania myśli samobójczych może mieć również wpływ szereg czynników takich jak przemoc, choroba fizyczna, rozwód rodziców, depresja, obniżony nastrój znacznie utrudniający codzienne funkcjonowanie, bycie w trudnej sytuacji emocjonalnej bądź ekonomicznej, zaburzenia psychiczne, nadużywanie alkoholu czy substancji psychoaktywnych.
Osobom doświadczającym myśli samobójczych może towarzyszyć obniżony nastrój, poczucie bezradności, niskie poczucie własnej wartości, poczucie samotności, zaburzenia psychiczne, dysregulacja emocjonalna czy zaburzenia snu. Człowiek doświadcza myśli oraz trudności związanych z tą sytuacją oraz pojawia się w nim poczucie, że nie jest w stanie sobie z nią poradzić lub z niej wyjść.
Pierwszym krokiem w radzeniu sobie z myślami o samobójstwie jest zrozumienie, że te myśli są sygnałem, że potrzebujemy wsparcia. Depresja i inne problemy psychiczne mogą sprawić, że życie wydaje się nie do zniesienia. Warto wiedzieć, że istnieje pomoc. Rozmowa z kimś zaufanym, czy to z bliską osobą, przyjacielem, czy psychologiem, może przynieść ulgę. Dzielenie się swoimi odczuciami to nie oznaka słabości, lecz krok w stronę zdrowienia.
Rozpoznanie objawów myśli samobójczych jest kluczowe dla podjęcia odpowiednich kroków w celu zapobiegania tragedii. Osoby mające myśli samobójcze często wykazują obniżony nastrój, izolują się od innych, wykazują zmiany w zachowaniu, takie jak nagłe wybuchy gniewu lub apatia. Mogą też mówić o bezsensowności życia, śmierci lub samobójstwie.
Dzieci i młodzież są szczególnie wrażliwi na trudności życiowe. Wzmożona presja szkolna, problemy rodzinne, a także trudności w relacjach z rówieśnikami mogą prowadzić do zachowań samobójczych. Dziecko, które przeżywa takie myśli, może nie wiedzieć, jak sobie z nimi poradzić. Dlatego ważne jest, aby rodzice i nauczyciele byli czujni i gotowi do pomocy.
Jeśli zauważysz, że dziecko lub nastolatek wydaje się być wycofany, smutny, czy mówi o tym, że chciałoby sobie zrobić krzywdę, nie ignoruj tych sygnałów. Otwarte i empatyczne rozmowy mogą pomóc w zidentyfikowaniu problemu i poszukiwaniu odpowiedniej pomocy.
Istnieje wiele strategii, które mogą pomóc w radzeniu sobie z myślami o samobójstwie. Jeżeli zaobserwowałeś u siebie myśli samobójcze, istotnym jest aby podjąć konkretne działania. W przypadku pojawienia się myśli samobójczych warto szukać wsparcia wśród rodziny, przyjaciół, zaufanych osób lub specjalisty (psycholog, psychiatra). Rozmowa może być pomocna w rozładowaniu napięcia nerwowego i odczuciu ulgi w cierpieniu.
Opieka medyczna w postaci psychoterapii lub/oraz farmakoterapii (np. leki antydepresyjne) może okazać się niezbędna, aby poradzić sobie z obecnymi trudnościami. Ważne jest by razem ze specjalistą ustalić “plan bezpieczeństwa” - to znaczy kroki, które należy podjąć w przypadku gdy przyjdzie kryzys lub wystąpią tendencje samobójcze. Jeżeli czujesz, że potrzebujesz pomocy, skontaktuj się z nami. Już podczas pierwszej wizyty online nasi specjaliści są w stanie pomóc Ci w opracowaniu planu bezpieczeństwa.
Ból i cierpienie mogą tymczasowo zniekształcać obraz i zniknięcie, czy też śmierć może wydawać się jedynym rozwiązaniem. Natomiast z czasem, w miarę procesu zdrowienia, udaje się dostrzec inne rozwiązania. Dlatego tak istotnym jest by ograniczać śmierć dokonywaną poprzez próby samobójcze. Warto szukać wsparcia, ponieważ człowiek jest w stanie sobie z myślami samobójczymi.
Gdy czujesz, że myśli samobójcze pojawiają się w głowie coraz częściej, wymagają zdecydowanych działań. Pomocy warto szukać wśród bliskich, lecz przede wszystkim konieczna jest interwencja specjalisty.
Jeżeli doświadczasz, lub ktoś z Twoich bliskich doświadcza, myśli samobójczych należy skorzystać z pomocy psychologa, psychoterapeuty, psychiatry lub Ośrodka Interwencji Kryzysowej. Jeśli nie masz możliwości umówienia się na wizytę stacjonarną, już teraz możesz umówić się na wizytę online do naszych specjalistów. Pamiętaj, że nie jesteś sam, a pomoc online jest dostępna.
Osoby znajdujące się w kryzysie psychicznym mogą również uzyskać całodobową, bezpłatną pomoc między innymi pod numerem telefonu 800 70 22 22 (Bezpłatny Telefon Zaufania dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym). Uzyskasz tu pomoc 24h/7.
W kryzysie samobójczym proszenie o pomoc i dzielenie się trudnościami może być trudne i wymagające odwagi. Odwagi przede wszystkim względem siebie, ponieważ wymaga to skonfrontowania się z myślami samobójczymi, które pojawiają się w Twojej głowie.
Większość ludzi w jakimś okresie swojego życia rozważa samobójstwo, natomiast większość z nich uczy się właściwych strategii wychodzenia z trudnych sytuacji.
Depresja, rozpacz, myśli samobójcze są tak wyniszczające i okropne, że bardzo trudno dać sobie z nimi radę samemu. Rozmowa z bliską osobą, której można zaufać bądź specjalistą, jest kluczowa. Słuchanie i zrozumienie od kogoś, komu zależy, może przynieść ulgę. Pozwól sobie pomóc, nie ma potrzeby trzymania cierpienia wyłącznie w sobie.
W pierwszej kolejności, jeśli doświadczasz myśli samobójczych, unikaj alkoholu, który jest silnym depresantem i działa tłumiąco na centralny układ nerwowy. Unikaj również używek psychoaktywnych oraz poszukaj pomocy, poinformuj osobę bliską lub specjalistę z czym się mierzysz.
W takiej sytuacji warto udać się do psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry. Pamiętaj, że nie jesteś sam, a także, że istnieje nadzieja na zmianę i lepsze życie. Nawet jeśli obecnie czujesz, że to niemożliwe. Nie pozwól, aby depresja i impulsywne zachowania Ci to odebrały.
Jeśli znasz kogoś, kto zmaga się z myślami samobójczymi, nawiąż rozmowę i zapytaj, jak możesz pomóc. Postaraj się okazać zrozumienie słuchając bez oceniania. Nawet jeśli boisz się zainicjować rozmowę na ten temat – Twoje wsparcie może być kluczowe i pomocne w zwalczaniu oraz zapobieganiu myślom samobójczym dla osoby, której dotyczy kryzys. W razie potrzeby nie bój się korzystać z Telefonu Zaufania lub dzwonić po pogotowie: 999 lub 112.
Depresja oraz stany depresyjne mogą się wzmagać zachowania autoagresywne oraz myśli samobójcze. Dlatego tak ważne jest uzyskanie profesjonalnej pomocy.
W takiej sytuacji zadzwoń po pogotowie: 999 lub 112 lub na Telefon Zaufania. Pamiętaj, że problemy i ból (nawet ten największy) są tymczasowe i w końcu przeminą, nawet jeśli obecnie jesteś ze swoimi myślami, które “mówią”, że to niemożliwe. Śmierć natomiast jest permanentna i na zawsze.
Nawet jeśli w danym momencie obezwładniający ból, bezsilność i myśli samobójcze mogą sprawiać wrażenie, że nigdy się nie skończą, spróbuj uwierzyć nam, kiedy mówimy, że to przeminie.
Radzenie sobie z myślami samobójczymi jest niezwykle trudnym wyzwaniem, lecz możliwym. Zrozumienie swoich uczuć i emocji, szukanie wsparcia, opracowanie planu bezpieczeństwa, stosowanie technik radzenia sobie i skupienie na pozytywnych aspektach życia to istotne kroki w procesie zdrowienia.
Pamiętaj, że nie jesteś sam i zawsze możesz znaleźć pomoc, która pomoże Ci przetrwać trudne chwile. Życie jest warte przeżycia.
Warto zadbać o siebie na co dzień poprzez strategie, które mogą pomóc w radzeniu sobie z myślami o samobójstwie:
1. Unikanie izolacji: Samotność może pogłębiać myśli o samobójstwie. Staraj się spędzać czas z bliskimi lub dołącz do grup wsparcia.
2. Profesjonalna pomoc: Wizyta u psychologa lub psychiatry może być niezbędna i bardzo pomocna. Specjaliści są w stanie ocenić stan psychiczny i zaproponować odpowiednie leczenie, takie jak terapia lub leki.
3. Aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia pomagają w poprawie nastroju i redukcji stresu. Prosta aktywność, jak spacer, może mieć pozytywny wpływ na samopoczucie.
4. Słuchanie muzyki: Muzyka ma niezwykłą moc terapeutyczną. Słuchanie muzyki, która poprawiają nastrój lub pomaga wyrazić uczucia, może być niezwykle pomocne.
Pamiętaj, że Twoje życie ma ogromną wartość, a pokonanie myśli samobójczych może być początkiem nowej, lepszej drogi.
Być może obecnie towarzyszy Ci poczucie, że Twój świat rozpada się na kawałki i wszystko traci sens. Skontaktuj się z nami lub umów wizytę samodzielnie przez portal www.znanylekarz.pl, a zaopiekujemy się Tobą dając Ci niezbędne wsparcie. Wspólnie zadbamy o Twoje zdrowie psychiczne.
Myśli samobójcze są poważnym problemem, natomiast istnieją skuteczne sposoby, aby sobie z nimi radzić. Zarówno dzieci, nastolatkowie, jak i dorośli mogą przeżywać trudne chwile, lecz ważne jest, aby pamiętać, że profesjonalna pomoc jest dostępna.
Jeśli Twoją bliską osobę (lub po prostu kogoś kogo znasz) dotknęły myśli samobójcze, nie bój się zainicjować rozmowy z nią. Możesz również zaoferować swoje wsparcie w postaci pomocy w znalezieniu specjalisty; psychologa lub psychiatry. Jeżeli czujesz, że potrzebujesz pomocy przy wspieraniu bliskich, pamiętaj że także możesz skorzystać z Telefonu Zaufania lub pomocy specjalisty.
Butcher James N., Hooley Jill M., Mineka Susan (2020). Psychologia zaburzeń DSM-5, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Profesjonalne
